Amalan dan Kaedah Pengeluaran Fatwa oleh Jawatankuasa Fatwa negeri Kelantan: Analisis Awal

Practices And Methodology of Issuing Fatwa by the Fatwa Committee of Kelantan: Pre-Analysis

Abstract

Processes of issuing fatwa of the states has been cited in the state’s enactment that explained the methodology of the issuing fatwa. The questions arises by the existence of obedience and differentiation between the practices and the methodology of issuing fatwa in Kelantan. Hence, the objective of this study is to identify the form of practices and methodology of issuing fatwa, the process of gazzeting and sighah of fatwa in Kelantan. This research methodology used qualitative technique which are documents analysis and semi-structured interview with authorities in this issue. The findings show that there are some differences in the practices and method of fatwa production compared to those enumerated in the Enactment. Although the provisions only takes Qaul Mu’tamad Syafie sect as the following qaul, however the practices used by Kelantan Committees in determining of the fatwa decisions is refer to all Qaul from Syafie sect either Mu’tamad or otherwise before adhering to Qaul Hanafi, Maliki and Hanbali. The implications of this study is Kelantan Committees should established standard regarding to issuing fatwa in particular and details so that the decisions of fatwa appropriate to the time, places and situation. Further studies can be made to identify the appropriate standards for application in Kelantan State. 

ABSTRAK: Proses pengeluaran fatwa di sesebuah negeri mempunyai peruntukan dalam enakmen negeri yang menjelaskan tentang tatacara pengeluaran fatwa. Persoalan timbul berkaitan wujudnya kepatuhan dan perbezaan dari segi amalan dan kaedah pengeluaran fatwa di Kelantan. Justeru, objektif kajian ini adalah untuk mengenal pasti bentuk amalan dan kaedah pengeluaran fatwa, proses pewartaan serta bentuk sighah fatwa di negeri Kelantan. Kajian menggunakan metodologi kualitatif dengan menganalisis dokumen-dokumen dan temubual separa struktur bersama pihak berautoriti di dalam isu ini. Hasil kajian mendapati terdapat beberapa perbezaan dari segi amalan dan kaedah pengeluaran fatwa jika dibandingkan dengan yang tertulis di dalam Enakmen. Meskipun peruntukan hanya mengambil Qaul Muktamad Mazhab Syafie sebagai qaul yang diikuti, namun amalan yang digunakan oleh Jawatankuasa Negeri Kelantan dalam menentukan keputusan fatwa ialah dengan merujuk kepada semua qaul Mazhab Syafie sama ada muktamad mahupun sebaliknya terlebih dahulu sebelum mengikut kepada qaul muktamad Hanafi, Maliki dan Hanbali. Implikasi kajian ini ialah Jawatankuasa Negeri Kelantan perlu mewujudkan satu standard berkaitan pengeluaran fatwa secara khusus dan terperinci supaya fatwa yang diputuskan bersesuaian dengan masa, tempat dan keadaan. Kajian lanjutan boleh dilakukan untuk mengenal pasti standard yang sesuai untuk diaplikasikan di negeri Kelantan.