Penyelarasan Fatwa di Antara Negeri Dengan Persekutuan: Satu Analisis Sorotan Terhadap Penyelidikannya di Malaysia
Coordination Of Fatwas Between State Fatwa Council Committee And National Fatwa Council On Islamic Affairs: A Case Study In Malaysia
DOI:
https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol11no1.20Keywords:
Penyelarasan, Fatwa, Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia (JFK), Jawatankuasa Fatwa Negeri.Abstract
Abstract
This article concerns on the issue of non coordination of fatwa between the national fatwa council on Islamic affairs and the state fatwa council in Malaysia. The purpose is to emphasis on the non coordination of fatwa in Malaysia and it has been discussed by academician at the university level. Numerous theories and approaches have been suggested in resolving the differences of fatwa that occurred between the state council and federal council. Therefore, this research is to explore the belief and views of research in this matter. Variables such as interference of enactments, traditions, diffrences in educational backgrounds between the muftis and poor guidelines provided by JAKIM are elements that contribute to this problems. Based on the data collecting method and analysis of document, this study has looked into past researches on coordinating fatwas in Malaysia. Nevertheless, this outcomes of this researches have yet to find solutions and fulfilling its objectives.
Keywords: Coordination, Fatwa, the national fatwa council on Islamic affairs and the state fatwa council in Malaysia
Abstrak
Artikel ini adalah mengenai isu ketiadaan penyelarasan fatwa di antara Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia (JFK) dengan Jawatankuasa fatwa negeri-negeri di Malaysia. Objektif tulisan ini adalah penumpuan kepada masalah penyelarasan fatwa di Malaysia. Ianya isu yang sering diperbahaskan oleh ahli-ahli akademik di peringkat universiti. Pelbagai teori dan pendekatan telah dicadang dan dirumuskan solusinya bagi mengatasi perbezaan fatwa yang berlaku khususnya di antara negeri dan persekutuan. Justeru literatur ini menyoroti pendapat dan pandangan penyelidik-penyelidik yang telah membangkitkan masalah ini di dalam kajian mereka. Pembolehubah-pembolehubah seperti halangan enakmen di negeri-negeri, uruf setempat, latarbelakang pendidikan yang berbeza di kalangan mufti dan kelemahan garis panduan yang disediakan oleh JAKIM merupakan faktor-faktor yang membawa kepada masalah tersebut. Justeru berpandukan metod pengumpulan data dan analisis kandungan dokumen penulisan kajian literatur ini telah melihat kembali kajian-kajian lalu yang dilakukan terhadap isu penyelarasan fatwa di Malaysia. Namun setelah diteliti dapatan-dapatan kajian tersebut masih belum dapat mencapai matlamat yang dihasratkan secara sepenuhnya.
Kata Kunci: Penyelarasan, Fatwa, Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia (JFK), Jawatankuasa Fatwa Negeri.
Downloads
References
Abdul Monir Yaakob (2016). Perkembangan Pentadbiran Undang-Undang Islam di Malaysia. Universiti Islam Malaysia. Cyberjaya.
Abdul Samat Musa, et.al (2006). Jurnal Pengurusan Dan Penyelidikan Fatwa. Vol. 1. No. 1. Institut Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa Sedunia (INFAD), Nilai.
Ahmad Hidayat Buang (2012). “Ke Arah Membangun Garis Panduan dan Piawaian Pengeluaran Fatwa di Malaysia: Skop dan Kandungan”. Muzakarah Pakar: Garis Panduan dan piawaian Pengeluaran Fatwa Peringkat Kebangsaan 24 Oktober 2012. Dewan Senat. Universiti Sains Islam Malaysia. Nilai.
Arik Sanusi Yoep Johari (2010). “Penyelarasan Fatwa di Malaysia: Kekangan Dari Aspek Perundangan” dalam Monograf al-Ifta’. Siri 1. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Putrajaya.
al-Ashqar, Muhammad bin Sulayman (1993). al-Futya wa Manahij al Ifta’. Dar Annafais, Amman.
al-cAyad, Ahmad et.al (tanpa tahun). al-Mucjam al-cArabi al-Asasi. t.tpt. Laros.
al-Fayyum, Ahmad bin Muhammad bin Ali (2008). Al Misbah al-Munir. Muassasah al-Mukhtar, al Qahirah.
al-Mallah, Syeikh Hussayn Muhammad (2009). Al-Fatwa Nasyatuha wa Tathawuruha Usuluha wa Tatbiquha. Al Maktabah al-Asriah, Bayrut.
al-Qaradawiy, Yusof (1995). Al-Fatwa Bayn al-Indhibat wa al-Tasayyub. Cetakan 2. al-Maktab al-Islamiy, Bayrut.
Garis Panduan Pemakaian Keputusan/Pandangan Hukum Yang Dibuat Oleh Jawatankuasa MKI Sebagai Fatwa Negeri ( 2011). Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Putrajaya.
Hasnan Kasan (2006). “Prosedur Mengeluar dan Menguatkuasa Fatwa di Semenanjung Malaysia” dalam Jurnal Undang-Undang dan Masyarakat. Jilid 10. Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi.
Ibn Manzur, Jamal al-Din Muhammad bin Mukram ( 1968). Lisan al-Arab. Jilid 15. Dar Sodir, Bayrut.
Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (1981). Peraturan Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia. Perkara 11(a).
Jabatan Mufti Negeri Pahang (2012). Manual Kualiti. JMNP (ISO) 01. 1 Disember 2008 pindaan 12 Disember.
Jabatan Transplan Negara (2011). Pemindahan Organ Dari Perspektif Islam. Kementerian Kesihatan Malaysia dengan kerjasama Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Kuala Lumpur.
Kertas Makluman JAKIM, (2010) Penubuhan Dan Fungsi Jawatankuasa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia (MKI). Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Putrajaya.
Lokmanul Hakim Hussain (2013). Monograf INFAD. Siri 2. Universiti Sains Islam Malaysia. Nilai.
Mahamad Naser Disa (2011), “Ke Arah Penyelarasan Dan Penyatuan Pandangan Dalam Pengeluaran Hukum di Malaysia: Perspektif Perundangan” dalam Monograf al-Ifta’. Siri 2. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Putrajaya.
Mahmood Zuhdi Ab Majid (2004). “Fatwa dan Isu Semasa: Masalah dan Cabaran di Malaysia” dalam Jurnal Syariah. Jilid 12. Universiti Malaya. Kuala Lumpur.
Majmac al-Lughah al-cArabiyyah (2004). al-Mucjam al-Wasit. Cetakan 4. Maktabah al-Shuruk al-Dawliyyah, al-Qahirah.
Mohamad Akram Laldin & Nurul Wahidah Rosli (2012). “Penghasilan Fatwa Berkualiti dan Berwibawa: Permasahan, Cadangan Penyelesaian dan Penambahbaikan”. Muzakarah Pakar: Garis Panduan dan piawaian Pengeluaran Fatwa Peringkat Kebangsaan 24 Oktober 2012. Dewan Senat. Universiti Sains Islam Malaysia. Nilai.
Mohd Mohadis Yasin (2007). “Pengurusan dan Penyelarasan Fatwa: Pelaksanaan Dan Cabaran di Malaysia”.
Jurnal Pengurusan Dan Penyelidikan Fatwa. Vol. 1. USIM. Nilai.
Mustafar Abdul Rahman (2006). “Manhaj Fatwa Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan”. Kertas kerja Seminar Manhaj Pengeluaran Fatwa Peringkat Kebangsaan pada 5-6 Disember. Hotel Nikko. Kuala Lumpur.
Othman Ishak (1981). Fatwa Dalam Perundangan Islam. Fajar Bakti Sdn. Bhd. Kuala Lumpur.
Paizah Ismail, et.al. (2013). “Konflik Fatwa Di Malaysia: Satu Kajian Awal” dalam Jurnal Fiqh. No. 10. Universiti Malaya. Kuala Lumpur.
Zaini Nasohah (2005). “Undang-Undang Penguatkuasaan Fatwa di Malaysia” dalam Jurnal Islamiyyat. Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi.
Zaydan, Abdul Karim (2001). Usul al-Dacwah. Muassasah al-Risalah, Bayrut.
RUJUKAN LAMAN SESAWANG (WEB)
prpm.dbp.gov.my. Ejaan perkataan endorsemen ini diambil daripada laman sesawang Dewan Bahasa Pustaka. Lihat Pusat; Rujukan Persuratan Melayu. Diakses pada 30 Mac 2016
www. Islam.gov.my. Gandingan Jabatan Mufti, JAIN, dan JAKIM Gubah Sighah Fatwa Bagi Tujuan Penguatkuasan. Diakses pada 21 Mac 2016
www.e-fatwa.gov.my. Diakses pada 21 Mac 2016.
RUJUKAN PEGAWAI FATWA
Pegawai Fatwa yang dirujuk Negeri Sembilan: Timbalan Mufti iaitu Tuan Haji Azamir bin Alias. Sarawak: Ketua Penolong Mufti Tuan Haji Mual bin Saudi. Selangor: Ketua Penolong Mufti, Tuan Haji Mohd. Jais bin Kamus. Manakala Perak, pegawai yang dirujuk ialah Ketua Penolong Mufti, Tuan Haji Kamruddin bin Adam dan Johor, Tuan Haji Suhaimi bin Rebu, Ketua Penolong Mufti Johor. 17 Februari 2016 (secara talian telefon hari Khamis pukul 3.00-5.00 petang)
MINIT-MINIT MESYUARAT
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Perundingan Hukum Syarak Negeri Pahang. 1/2012.
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Perundingan Hukum Syarak Negeri Pahang. 6/2014.
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Perundingan Hukum Syarak Negeri Pahang. 4/2015.
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Perundingan Hukum Syarak Negeri Pahang. 11/2015.
SENARAI ENAKMEN & UNDANG-UNDANG
Enakmen Pentadbiran Ugama Islam Dan Adat Resam Melayu Pahang. Enakmen No. 8 Tahun 1982.
Enakmen Pentadbiran Undang-Undang Islam Negeri Pahang. Enakmen No. 3 Tahun 1991.
Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah Negeri Pahang. Enakmen No. 11. Tahun 2013.
Undang-Undang Tadbir Ugama Islam Pahang. Enakmen No. 8. Tahun 1956.
Penafian
Pandangan yang dinyatakan dalam artikel ini adalah pandangan penulis. Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa tidak akan bertanggungjawab atas apa-apa kerugian, kerosakan atau lain-lain liabiliti yang disebabkan oleh / timbul daripada penggunaan kandungan artikel ini.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The copyright of this article will be vested to author(s) and granted the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license, unless otherwise stated.
