Analisis Aplikasi Kaedah-Kaedah Fiqh Dalam Kertas Kajian Jawatankuasa Muzakarah Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia Berkaitan Isu Pandemik COVID-19: Satu Sorotan Literatur

Analysis On The Application Of Islamic Legal Maxims In Research Papers Of National Council Of The Islamic Religious Affairs: A Literature Review

Authors

  • Ahmad Tarmizi Mahmud 013-2485337
  • Irwan Mohd Subri Universiti Sains Islam Malaysia (USIM)
  • Mohd Nasir Abdul Majid Universiti Sains Islam Malaysia (USIM)

DOI:

https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol28no2.512

Keywords:

Kata kunci: Aplikasi, Fiqh, Pandemik, COVID-19

Abstract

Abstrak

Kaedah-kaedah fiqh ialah prinsip fiqh umum yang menghimpunkan hukum-hukum permasalahan fiqh. Ia merupakan salah satu komponen penting dan asas sandaran ketika ijtihad dalam mengeluarkan fatwa. Mutakhir ini, pelbagai permasalahan baharu muncul ekoran daripada penularan pandemik COVID-19 yang melanda negara. Aplikasi kaedah fiqh pula dilihat antara instrumen yang terbaik dalam menyelesaikan permasalahan tersebut yang kebanyakannya kompleks dan keterbatasan nas syarak mengenainya. Terdapat beberapa pandangan hukum telah dikeluarkan oleh pihak berautoriti agama namun sebahagiannya telah dipertikai dari sudut keabsahan dan kerasionalannya. Oleh itu, kajian ini bertujuan untuk menganalisis aplikasi kaedah-kaedah fiqh yang menjadi sandaran kepada pandangan hukum berkaitan pandemik COVID-19 dalam kertas kajian Jawatankuasa Muzakarah Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam (MKI). Kajian ini berbentuk kualitatif menggunakan metodologi analisis dokumen yang merangkumi kitab-kitab klasik dan kontemporari kaedah fiqh, artikel penyelidikan dan kertas kajian yang dikeluarkan oleh jawatankuasa tersebut. Dapatan kajian mendapati beberapa kaedah-kaedah fiqh telah diaplikasikan dalam kertas kajian tersebut berkaitan isu pandemik COVID-19. Kajian ini juga diharapkan dapat memberikan nilai tambah kepada JAKIM dalam mengemaskini kaedah penyelidikan hukum di peringkat kebangsaan.

Kata kunci: Aplikasi, Fiqh, Pandemik, COVID-19

Abstract

Kaedah-kaedah Fiqh or also known as Islamic legal maxims are the principles of fiqh which are compiling the jurisprudences of fiqh issues. It is one of main component and benchmark for the process of ijtihad in producing fatwa. Presently, there are a few of issues have risen up due to COVID-19 outbreak. The application of Islamic legal maxims considered among the best instrument in solving those issues meanwhile most of them are highly complexity as well as the generality of religious argument. The study attempts to examine applied Islamic legal maxims in producing fatwa relating to COVID-19 pandemic through the research papers of The National Council of the Islamic Religious Affairs (MKI). This is qualitative research using the methodology of document analysis includes classical and contemporary Islamic legal maxims books, research articles and research papers of the council. The outcome of the study discovers that numbers of Islamic legal maxims applied in the research papers of COVID-19 pandemic. The study also is expected giving value added to JAKIM in order to improve the methodology of jurisprudential research at federal level.   

Keywords: Application, Fiqh, Pandemic, COVID-19

Downloads

Download data is not yet available.

References

Afnan Faiz Ridzuan, Jasni Sulong, Mohd Murshidi & Ahmad Khilmy. 2021. Kaedah Mengelak Mudarat Dalam Perlaksanaan Ibadat Khusus: Tumpuan Ketika Perintah Kawalan Pergerakan (PKP). COVID-19 Daripada Perspektif Fiqh dan Usul Fiqh. Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

Ahmad Lutfi Abu Faqeh, Facebook. <https://www.facebook.com>. Dilawati 25 Oktober 2022

Al-Burnū, Muhammad Sidqiyy bin Ahmad bin Muhammad. 2002. al-Wajīz Fī Iḍāh Qawācid al-Fiqh al-Kullīyyāh, Bayrūt: Muassasah al-Risālah.

Al-Ghazāliyy, Abī Ḥamīd Muḥammad bin Muḥammad bin Muḥammad al-Ghazāliyy al-Thūsiyy. 1997. al-Muṣtaṣfā Min cIlm al-Uṣūl. Bayrūt: Muassasah al-Risālah.

Al-Hafiz Isḥāk, 2021. Pengurusan Ibadah Ketika Pandemik COVID-19. Putrajaya: Pejabat Mufti Wilayah Persekutuan.

Al-Ḥamawiyy, Aḥmad bin Muḥammad. 1985. Ghamz cUyūn al-Baṣāir. Bayrūt: Dār al-Kutb al-cIlmīyyah.

Al-Jurjāniyy, cAliyy bin Muḥammad bin cAliyy al-Zīn Al-Sharīf. 1983. Al-Tacrīfāt. Bayrūt: Dār al-Kutb al-cIlmīyyah.

Al-Nadwiyy, cAlī Aḥmad. 1994. al-Qawācid al-Fiqhīyyah. Dimashq: Dār al-Qalam.

Al-Qarāfiyy, Shihāb al-Dīn Abiyy al-cAbās Aḥmad bin Idrīs bin cAbd al-Raḥmān al-Sanhajiyy. 2001. al-Furūq. al-Qāhirah: Dār al-Salām.

Al-Rāziyy, Muḥammad bin Abiyy Bakar bin cAbd al-Qādir. 1999. Mukhtār al-Ṣiḥāḥ. Bayrūt: Maktabah Lubnān.

Al-Shāṭibiyy, Abiyy Isḥāk Ibrāhīm bin Mūsa bin Muḥammad al-Lakhmiyy. 1997. al-Muwāfaqāt. al-Mamlakah al-cArabīyyah al-Sacudīyyah: Dār Ibn cAffān.

Al-Suyūṭiyy, Jalāl al-Dīn cAbd al-Rahmān bin Abiyy Bakr. 1998. al-Ashbāh Wa al-Nazāir Fī Qawācid Wa Furūc Fiqh al-Shaficiyyah. Bayrūt: Dār al-Kutb al-cIlmīyyah.

Al-Zarkashiyy, Badr al-Dīn Muḥammad bin cAbd Allah bin Bahhādir al-Shāficiyy. 1985. Al-Manthūr Fī al-Qawācid. Kuwait: Wizārah al-Awqāf al-Kuwaitīyyah.

Al-Zarqā’, Aḥmad bin al-Sheikh Muḥammad. 1989. Sharḥ al-Qawācid al-Fiqhīyyah. Dimashq: Dār al-Qalam.

Anas Mohd Bukhari & Irwan Mohd Subri. 2020, Mendepani Cabaran Pandemik COVID-19 Di Malaysia: Aplikasi Konsep Murūnah Dalam Fiqh Ibadah. Perdana: International Journal of Academic Research (Social Sciences & Humanities). Vol. 9.

Aqilah binti Abdul Azizi. 2018. Aplikasi Kaedah Fiqh Terhadap Fatwa Negeri Perlis. (Tesis Ijazah Sarjana). Universiti Kebangsaan Malaysia.

Arvin bin Tajari. 2021. Ancaman Keselamatan Bukan Tradisional dan Pandemik COVID-19. Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

Asmadi Mohamed Naim. “Memahami Kaedah Fiqh”. Facebook. <https://www.facebook.com>. Dilawati 25 Oktober 2022,

Azman Ismail & Md. Habibur Rahman. 2013. Islamic Legal Maxims. Cheras: Percetakan Mesbah Sdn Bhd.

Faizatul Najihah, Mek Wok, Ariff Osman & Che Anuar bin Che Mohamad. 2021. Pelaksanaan Maqasid Syariah Dalam Menanagani Wabak COVID-19 di Malaysia. Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

Fuad Mohamed Berawi. 2017. Metodologi Penyelidikan Panduan Menulis Tesis. Sintok: Penerbit UUM.

Ibn Manẓūr, Abī Fadhl Jamāl al-Dīn Muḥammad bin Mukarram bin Manẓūr al-Ifrīqiyy al-Miṣriyy al-Anṣāriyy. 1993. Lisān al-cArab. Bayrūt: Dār Sādir.

Ibn Mulaqqin, Abī Ḥafẓ Sirāj al-Dīn cUmar bin cAliyy bin Aḥmad al-Anṣāriyy, 1996, al- al-Ashbāh Wa al-Nazāir. Karachi: Idārah al-Qur’ān Wa cUlūm Islāmīyyah.

Ibn Nujaym, Zain al-Dīn bin Ibrāhīm. 1983. al-Ashbāh Wa al-Nazāir. Dimashq: Dar al-Fikr.

Ibn Subkiyy, Tāj al-Dīn cAbd al-Wahab bin cAliyy. 1991. al-Ashbāh Wa al-Nazāir. Bayrūt: Dār al-Kutb al-cIlmīyyah.

Ibn Wakīl, Abiyy cAbd Allah Muḥammad bin Makkiyy bin Abd al-Ṣamad bin al-Muraḥil, 2002, al-Ashbāh Wa al-Nazāir, Bayrūt: Dār al-Kutb al-cIlmīyyah.

Irwan Muhd Subri (a). 2011. Al-Fatāwa al-Sharcīyyah Wa Isykālīyyah al-Thabāt Wa al-Thaghayur. (Tesis Doktor Falsafah). Universiti Islam Antarabangsa Malaysia.

Irwan Muhd Subri (b). 2020. Rukshah Solat Fardu Bagi Petugas Barisan Hadapan COVID-19. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Irwan Muhd Subri (c). 2022. Muzakarah Pakar Keberkesanan Fatwa. Kuala Lumpur: Institut Kefahaman Islam Malaysia.

Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Perkara 14. Peraturan Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia.

Jasni Sulong & Mohd Anuar Ramli. 2021. Raf al-Ḍarar Di Bawah Kuasa Pemerintah Dalam Menangani Wabak Kontemporari. Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

John W. Creswell & Cheryl N. Poth. 2018. Qualitative Inquiry & Research Design. California: SAGE Publications. Inc.

Lukman Abd Mutalib, Wan Abdul Fattah Wan Ismail, Ahmad Syukran Baharuddin, Abdul Manan Ismail, Mohd Soberi Awang, Setiyawan Gunardi, Siti Fatimah Salleh, & Muhammad Hazim Ahmad. 2020. Analisis Hubungan Maslahah Dan Mafsadah Dalam Mempengaruhi Pembentukan Hukum Fiqh Pandemik Di Malaysia. No.1. INSLA E-PROCEEDING.

Krippendorff, Klaus. 2004. Content Analysis: An Introduction To Its Methodology. California: Sage.

Mason, Jennifer. 2002. Qualitative Researching. California: Sage.

Ministry Of Health Malaysia. 2020. Malaysia Health Sector Response To COVID-19 Pandemic. Shah Alam: Institute For Health Systems Research

Mohamad Najib. 2021. Pengurusan Masjid Ketika Pandemik COVID-19. Putrajaya: Pejabat Mufti Wilayah Persekutuan.

Mohd Asri Bin Yaacob. 2013. Hubungkait Antara Konsep Iḥṭiyāt Dan Kaedah Fiqh Idha Dāq Al-Amr Ittasaca Dari Perspektif Mazhab Shāficīyy Dalam Permasalahan Ibadat. (Tesis Ijazah Sarjana). Universiti Malaya.

Mohd Huefiros Efizi, Nor Naemah, Nor Fahimah. 2021. Aspek Al-Maṣlaḥah Al-cĀmmah Terhadap Operasi Presmis Perniagaan Dalam Tempoh Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) COVID-19. Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

Mohd Kamel Mat Salleh, Adibah Bahori, Muhammad Firdaus Abdul Manaff, Nursafra Mohd Zhaffar & Sirajuddin Suhaimee. Impak Pandemik COVOD-19 Terhadap Penyeragaman dan Penyelarasan Fatwā di Malaysia. 2021. Kanun: Jurnal Undang-Undang Malaysia. Vol 33(2). Hlm 269-286.

Mohd Nasir Abdul Majid. 2013. Bacḍ al-Qawācid Wa al-Ḍhawābiṭ al-Fiqhīyyah al-Mutacalliqah Bi Aḥkām al-Zakah Wa Athariha Fi Masāiliha al-Mucāṣirah. (Tesis Doktor Falsafah). Jāmicah al-cUlūm al-Islāmīyyah al-cĀlamīyyah.

Mohd Nasir Abdul Majid & Zahari Mahad Musa. 2020. Aplikasi Kaedah Fiqh Dalam Keputusan Institusi Fatwa di Malaysia. (Slide Pembentangan). Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

Mohd Izzuddin Bin Mohd Noor & Fatimah Nadirah Binti Mohd Noor. 2021. Aplikasi Kaedah Perubahan Hukum dengan Berubahnya Masa dalam Siyāsah Sharīyyah. Journal of Contemporary Islamic Law. Vol. 6(1). Hlm 53-61.

Mohd Izzuddin Mohd Noor, Fatimah Nadirah Mohd Noor, Farrah Yazmin Aziz & Badriah Nordin. 2020. Aplikasi Qawācid Fiqhīyyah Dalam Menghadapi COVID-19. INSLA E-PROCEEDING.

Mualimin Mochammad Sahid, Fettane Amar, Ahmad Syukran Baharuddin. 2020 Aplikasi Kaedah-Kaedah Fiqh Dalam Isu-Isu Semasa Pandemik COVID-19. Vol. 3. INSLA E-PROCEEDING.

Muhammad Bakr Ismail, 1996, al-Qawācid al-Fiqhīyyah Bayna al-Asālah Wa al-Tawjīh, al-Qāhirah: Dār al-Mannār.

Muhammad Muiz Izhar bin Abdullah & Ahmad Muazz bin Abdullah, 2021, Maqasid Ḥifẓ al-Nafs Dalam Pelaksanaan Kuarantin, Nilai: Universiti Sains Islam Malaysia.

Muhammad Rashid bin Abdul Razak. 2021. Ḍawābiṭ al-Fatāwā al-Mubāsharah Wa Taṭbīqātuhā Fī al-Wāqicī al-Mālīziyy: Dirāsah Taḥlīlīyyah Taqwīmīyyah. (Tesis Doktor Falsafah). Universiti Sains Islam Malaysia.

Setiyawan Gunardi, Lukman Abdul Mutalib, Mohd Soberi Awang, Wan Abdul Fattah Wan Ismail, Ahmad Syukran, Baharuddin, Abdul Manan Ismail, Siti Fatimah Salleh, Muhammad Hazim Ahmad. 2020. Konsep Dan Aplikasi Fiqh Darurat Dalam Menyelesaikan Isu-Isu Fiqh Semasa Menghadapi Penularan Pandemik COVID-19. Vol. 3. INSLA E-PROCEEDING.

cUthmān Shubayr. 2019. Al-Qawācid al-Kullīyyah Wa al-Ḍhawābiṭ al-Fiqhīyyah. cAmmān: Dār al-Nafāis.

Wan Zul Wan Yusuff. 2021. Kaedah Fiqah Dan Peranannya Dalam Penentuan Hukum Berkaitan Ibadah Semasa Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) Semasa Pandemik COVID-19: Satu Analisis. International Conference On Syariah & Law.

Wan Zul Wan Yusuff. 2016. Penetapan Hukum Berdasarkan Kaedah Fiqh Dalam Fatwa-Fatwa Vaksinasi: Kajian Perbandingan Antara Fatwa Yang Dikeluarkan Oleh Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan Dengan Fatwa Yang Dikeluarkan Oleh Majlis Ulama Indonesia. Seminar Fatwa Antarabangsa.

White, M. D. & Marsh, E. E. 2006. Content Analysis: A Flexible Methodology. 55(1). Hlm. 22-45. Library Trends.

Yaḥyā Mūsā Ḥamad Banī cAbd Allah. 2004. al-Qawācid al-Fiqhīyyah Fī Ijtimāc al-Halāl Wa al-Ḥarām Wa Tatbīqātihā al-Mucāṣirah. Tesis Doktor Falsafah. University Of Jordan.

Zaydān, cAbd al-Karīm. 2003. al-Wajīz Fī Ṣharḥ al-Qawācid al-Fiqhīyyah Fī al-Sharīcah Islāmīyyah, Bayrūt: Muassasah al-Risālah.

Zulfaqar Mamat. 2020. Aplikasi Kaedah Fiqh “Lā Ḍarar Wa Lā Ḍirār” Dalam Isu COVID-19 Di Malaysia. Vol. 3. INSLA E-PROCEEDING.

Published

2023-05-22

How to Cite

Mahmud, A. T., Mohd Subri, I., & Abdul Majid, M. N. (2023). Analisis Aplikasi Kaedah-Kaedah Fiqh Dalam Kertas Kajian Jawatankuasa Muzakarah Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia Berkaitan Isu Pandemik COVID-19: Satu Sorotan Literatur: Analysis On The Application Of Islamic Legal Maxims In Research Papers Of National Council Of The Islamic Religious Affairs: A Literature Review. Journal of Fatwa Management and Research, 28(2), 104–122. https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol28no2.512

Issue

Section

Articles

Most read articles by the same author(s)

1 2 3 > >>