Profesionalisme Hakim Syarie Di Mahkamah Syariah Melalui Pemakaian Arahan Amalan Penulisan Teks Alasan Penghakiman
Professionalism of Syariah Judges in Shariah Courts Through The Application of Practice Directions the Text Writing of Grounds of Judgment
DOI:
https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol27no4.466Keywords:
Professionalism, Syariah Judge, Syariah Court, Grounds of Judgment, Practice DirectionsAbstract
Abstrak
Profesionalisme pegawai kerajaan merupakan aspek penting dalam perkhidmatan institusi kerajaan di Malaysia. Mahkamah Syariah merupakan institusi kerajaan yang melaksanakan tugas kehakiman untuk mencapai keadilan. Hakim Syarie dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan tugas penghakiman dan menulis teks alasan penghakiman sebagaimana ketetapan undang-undang dan pemakaian arahan amalan. Walau bagaimanapun terdapat kritikan Panel Rayuan Mahkamah Syariah terhadap pendekatan penulisan teks alasan penghakiman yang dibuat oleh Hakim Syarie. Justeru itu, penulisan makalah ini bertujuan melihat profesionalisme Hakim Syarie melalui pemakaian arahan amalan dalam penulisan teks alasan penghakiman. Penulisan ini memfokuskan kepada arahan amalan No. 6 Tahun 2001 yang dikeluarkan oleh Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia. Pendekatan kualitatif digunakan sebagai metodologi penulisan makalah ini. Penulisan telah mendapati bahawa Hakim Syarie merupakan personal yang mempunyai nilai profesionalisme melalui pelantikan undang-undang, kompetensi dan kelayakan yang ditetapkan. Pelaksanaan tugasan kehakiman termasuk menulis teks alasan penghakiman merupakan aspek penting yang perlu dilakukan secara profesional berpandukan ketetapan undang-undang dan arahan amalan yang digunakan di Mahkamah Syariah. Pemakaian arahan amalan berkenaan penulisan teks alasan penghakiman perlu dipatuhi bagi memastikan kewibawaan nilai profesionalisme Hakim Syarie di Mahkamah Syariah.
Kata Kunci: Profesionalisme, Hakim Syarie, Mahkamah Syariah, Alasan Penghakiman, Arahan Amalan
Abstract
The professionalism of a civil servant is an important aspect of a good service in government institutions. The Syariah Court is one of the institutions responsible for judicial duties in order to acquire justice. Syariah Judge was assigned with the duty to make decisions and to write the text of the ground of judgement made, based on the rule of practice direction. Nonetheless, a criticism was thrown by the appeal panel of the Syariah Court on the approach taken by the Syariah Judge in writing the text of grounds of judgment. Therefore, this article is written to illustrate the effect of the application of practice directions on the professionalism of a Syariah Judge. This writing focuses on Practice Direction No. 6, 2001 issued by the Department of Syariah Judiciary Malaysia. A qualitative measures was utilized as the methodology of this research. The results indicate that Syariah Judge's professionalism is achieved through legal appointment and his competency and qualifications, as prescribed by the authority. The execution of judicial duties is also an important features of professionalism, which includes writing text of the ground of judgement that need to be done professionally by the Syariah Judge in accordance with the prescribed rule of laws and Practice Directions applied in Syariah Court. Hence, the practice direction of writing text for grounds of judgment needs to be observed to ensure the preservation of professional values among the Syariah Judges in Syariah Court.
Keywords: Professionalism, Syariah Judge, Syariah Court, Grounds of Judgment, Practice Directions
Downloads
References
Ahmad Ibrahim. (1997). Pentadbiran Undang-Undang Islam di Malaysia. Kuala Lumpur: Institut Kefahaman Islam.
Ahmad Tamyiz Bin Haji Mak Aris Noor Haslinda Binti Hussin Lawan Norashikin Binti Abu Bakar (JH Edisi Khas Sempena Persidangan Kehakiman Dan Perundangan Syariah Nusantara Tahun 2020, 63-82.
Ahmad Zaini bin Abdul Karim lwn. Anis bt. Abdul Manap, (2014) 39(1) JH 54.
Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan)1993 (Akta 505)
Akta Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Wilayah-wilayah Persekutuan) 1998 (Akta 585)
Arahan Amalan JKSM No. 1 Tahun 2001, “Kod Etika Hakim Syarie”.
Arahan Amalan No. 11 Tahun 2011, “Garis Panduan Penulisan Teks Penghakiman”.
Arahan Amalan No. 8 Tahun 2018, “Tatacara Penerimaan dan Pengendorsan Arahan Amalan”.
Awang Suhaili bin Ledi. (2018). Perutusan YAA Ketua Hakim Syarie Sarawak, dalam Arahan Amalan Ketua Hakim Syarie Sarawak Tahun 2000-2017. Sarawak: Jabatan Kehakiman Syariah Sarawak.
BH Online. (2020). Jabatan Kehakiman Syariah Perak manfaatkan kajian ahli akademik, bertarikh 4 September 2020. Dicapai pada 12 November 2021.; https://www.bharian.com.my/berita/wilayah/2020/09/727849/jabatan-kehakiman-syariah-perak-manfaatkan-kajian-ahli-akademik
Che Su Mustaffa. (2015). Kompetensi Komunikasi dan Kepuasan Komunikasi Penjawat Awam di Malaysia. Jurnal Pengurusan 43(2015) 13–26.; https://myjurnal.mohe.gov.my/filebank/published_article/41642/2.pdf
Faiza Tamby Chik. (2009). Penulisan Teks Penghakiman di Mahkamah Sivil: Kaedah dan Pendekatan, Jurnal Hukum 28(2), 137-148.
Ghazali Abdul Rahman. (2005). Proses Penghakiman dan Menjatuhkan Keputusan di Mahkamah Syariah: Satu Penilaian, Jurnal Hukum Jil. XIX, Bhg. 2 (Mei 2005), 189-216.
Hisham Ahmad & Wan Nasyrudin Wan Abdullah. (2015). Mengatasi Kelemahan Profesionalisme dalam Kerja Melalui penghayatan Karekter Hamba-Hamba Ar-Rahman, Al-Hikmah, 7(1) 2015, 17-32.
Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia, ‘Laporan Muzakarah Pemahaman Arahan Amalan Mahkamah Syariah Tahun 2020 Zon Timur Dan Selatan’ dilaksanakan pada 24 Jun 2021, laman sesawang Laman Rasmi Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia, dicapai 13 September 2021. http://202.75.5.210/index.php/en/29-aktiviti/1120-laporan-muzakarah-pemahaman-arahan-amalan-mahkamah-syariah-tahun-2020-zon-timur-dan-selatan?tmpl=component&print=1
Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Sembilan. (2020). Majlis Perasmian Naik Taraf Unit Sulh JKSNS dan Majlis Menandatangani Mou Antara JKSNS dengan UIAM dan USIM” bertarikh 13 Mac 2020. Laman Web Rasmi Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Sembilan. Dicapai pada 13 November 2021.; https://jksns.ns.gov.my/images/BeritaTerkini/2020/0203_NAIKTARAF-SULH-DAN-MOU.pdf
Junaini Kasdan, Nor Suhaila Che Pa & Mohd Syamril Aklmar Che Kassim. (2015). Penguasaan Bahasa Melayu Penjawat Awam: Kajian Kes di Universiti Teknikal Malaysia (MTUN). Jurnal Linguistik, 19(2) Disember 2015, 45-61.; https://myjurnal.mohe.gov.my/filebank/published_article/43218/4.pdf
Hashim bin Mohamad lwn Norazlina binti Abd. Rashid iaitu kes Mahkamah Rayuan Syariah Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur (permohonan semakan no: 14000-003-0041-2010).
Mastura Razali & Jasni Sulong. (2016). Amalan Penulisan Penghakiman dan Pelaksanaannya di Mahkamah Syariah Malaysia, Jurnal Syariah, 24(1), 25-58.
Mazni Abdul Wahab. (2014). Pemerkasaan Mahkamah Syariah Melalui Pemakaian Arahan Amalan Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia, (Tesis PhD, Universiti Malaya).
Mazni Abdul Wahab. (2016). Arahan Amalan Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia di Mahkamah Syariah: Suatu Sorotan Literatur, Jurnal Penyelidikan Undang-Undang Syariah, 1(2), 175- 186.
Metro, Wanita pertama Hakim Mahkamah Rayuan Syariah Terengganu, Metro, 17 Oktober 2017.
Mohamed bin Abdullah lwn. Wan Zuki bin Wan Husin & Lima Yang Lain, (2018) 46(2) JH 218.
Mohammad Ghozali & Nor ‘Azzah Kamri. (2015). Keperibadian Islam dan Profesionalisme dalam Pekerjaan: Satu Analisis Teoritis, Jurnal Syariah, 23(2) (2015), 255–286.; https://ejournal.um.edu.my/index.php/JS/article/view/6925/4588
Mohd Azam Yahya & Abd Basir Mohamad. (2018). Penjawat Awam Dan Pengaruh Terhadap Pembiayaan Peribadi. Jurnal Maw’izah, 1(2018), 119–136.; https://kuim.edu.my/journal/index.php/JMAW/article/view/231/201
Mohd Koharuddin Mohd Balwi, Rosman Md Yusoff, Mohd Azhar Abd. Hamid, Muhammad Fauzi Othman, Nasir Markom. (2012). Etika Kerja dalam Kalangan Penjawat Awam Malaysia: Perbincangan Makro dan Mikro ke atas Pembuatan Keputusan Etika. Jurnal Teknologi (Social Sciences) 58 (2012) 57–62.; https://doi.org/10.11113/sh.v58n1.204
Mohd Nadzri Abdul Rahman. (2020). Pemakaian Arahan Amalan di Mahkamah Syariah. Selangor: Anaasa Publication.
Muhamad Ariff Ibrahim, Wan Shahrazad Wan Sulaiman, Sarah Waheeda Muhammad Hafidz & Siti Fardaniah Abd Aziz. (2016). Pengaruh Iklim Organisasi Terhadap Tingkah Laku Kewargaan Organisasi Dalam Kalangan Penjawat Awam. Journal of Social Sciences and Humanities, 11(2) (2016), 1-16.; https://myjurnal.mohe.gov.my/filebank/published_article/51107/1.pdf
Muhammad Faizal A. Ghani, Abdul Khalil Adnan, Zaharah Hussin, Norfariza Mohd. Radzi, Ainoor Mahfuzah Ahmad & Faisol Elham. (2016). Program Pembangunan Profesionalisme Guru Sekolah Berprestasi Tinggi, Jurnal Kepimpinan Pendidikan, 3(3), 76-103.; https://ejournal.um.edu.my/index.php/JUPIDI/article/view/8433/5863
Najibah M. Zin. (2012). The Training, Appointment, and Supervision of Islamic Judges in Malaysia. Pacific Rim Law & Policy Journal, 21(1), 115-131.
Pengesahan Nikah Faizal bin Abdul Rahman dan Norina binti Zainol Abidin, (2014) 39(1) JH 122.
Perlembagaan Persekutuan
Re Dato’ Seri Anwar bin Ibrahim, (2016) 43(2) JH 302.
Rizalman bin Hassan dan Seorang Lain lwn. Ketua pendakwa Syarie JAWI, (2018) 46(2) JH 239.
Ruzman Md. Noor. (2008). Penulisan Teks Penghakiman dari Aspek Keterangan di Mahkamah Syariah, dalam Penulisan Teks Penghakiman di Mahkamah Syariah, ed. Ruzman Md. Noor. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.
Siti Nur Aisya Sugumarie Abdullah & Ahmad Zabidi Abdul Razak. (2016). Hubungan Dasar Latihan dalam Perkhidmatan dengan Peningkatan Profesionalisme Guru-Guru Pendidikan Islam Sekolah Menengah Daerah Petaling Utama. The Online Journal of Islamic Education, April 2016, 4(1), 17-27.
Suwaid Tapah. (2008). Penulisan Teks Penghakiman Kes-Kes Mal di Mahkamah Syariah, dalam Penulisan Teks Penghakiman di Mahkamah Syariah, ed. Ruzman Md. Noor. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya, 45-51.
Tajul Aris Ahmad Bustami. (2007). Bidangkuasa Mahkamah Syariah dalam Kes Perwarisan: Satu Analisis Kritikal Ke Atas Kes Jumaaton Lwn Raja Hizaruddin, dalam Tajul Aris Ahmad Bustami & Mohd Hisham Mohd Kamal & Farid Sufian Shuaib (eds.), Kaedah Perundangan Bidangkuasa dan Tatacara Mahkamah Syariah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Universiti Sultan Azlan Shah. (2020). Hasil Kajian Universiti Bantu Penghakiman Mahkamah Syariah. Laman Rasmi Universiti Sultan Azlan Shah bertarikh September 2020.; http://usas.edu.my/index.php/bm/pertandingan-debat-piala-menteri-besar-perak/item/480-hasil-kajian-universiti-bantu-penghakiman-mahkamah-syariah
Zaini Nasohah, Fatimah Majemi, Zuliza Mohd Kusrin, Ahmad Muhammad Husni, Mohd Al-Adib Samurie. (2016). Analisis Literatur Isu Pelantikan Hakim Syarie Wanita di Malaysia. International Journal of Islamic and Civilizational Studies, 3(1) (2016), 62–70.; https://myjurnal.mohe.gov.my/filebank/published_article/47515/6.pdf
Zainudin Hj Ahmad & Fatimah wati Halim. (2013). Pengaruh Ketidakakuran Sivil Terhadap Profesionalisme Anggota PDRM, Jurnal Psikologi Malaysia, 27 (2013), h. 117-135.; http://spaj.ukm.my/ppppm/jpm/article/view/116/92
Zubaidi Sulaiman & Ahmad Hidayat Buang. (2021). Keabsahan dan Pemakaian Arahan Amalan dalam Pentadbiran Kehakiman dari Perspektif Undang-Undang Syariah dan Sivil: Satu Perbandingan. Kanun: Jurnal Undang-undang Malaysia, 33(1), 29-50.
Zulzaidi Mahmod & Ahmad Hidayat Buang, Wakalah Peguam Syarie Terhadap Permohonan Status Pengesahan Agama di Negeri Sarawak Berdasarkan Pendekatan Maqasid al-Syariah, dalam Nasimah Hussin et al., (eds.) dalam Undang-Undang Keluaga Islam di Malaysia: Teori Amalan dan Pelaksanaan (Malaysia: JKSM & UIAM, 2021), 453-383.
Zulzaidi Mahmod & Ahmad Hidayat Buang. (2016). Kehakiman dan Penghakiman Mahkamah Syariah di Malaysia: Satu Sorotan, Jurnal Penyelidikan Undang-undang Syariah, 1(2) (2016), 201-212.
Zulzaidi Mahmod & Ahmad Hidayat Buang. (2021). Profesionalisme Hakim Syarie Melalui Penulisan Teks Alasan Penghakiman Di Mahkamah Syariah dalam Nor Raudah Siren & Yusmini Md Yusoff (eds.), E-prosiding International Webinar on Da`wah and Human Development Professional Daie-Pillar of The Ummah Glory. Malaysia: YADIM & APIUM. 387-396.
Zulzaidi Mahmod, Ahmad Hidayat Buang & Afifah Baharuddin (2021) Cabaran Penguatkuasaan Penghakiman Mahkamah Syariah: Kajian Peranan Bahagian Sokongan Keluarga Terhadap Hak Wanita dan Kanak-Kanak di Sarawak, Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities (MJSSH) 6 (10) (2021), 252-267.; https://www.msocialsciences.com/index.php/mjssh/article/view/1075/777
Zulzaidi Mahmod, Ahmad Hidayat Buang & Afifah Baharuddin, (2021). Penguatkuasaan dan Pelaksanaan Penghakiman Mahkamah Syariah: Kajian di Bahagian Sokongan Keluarga Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia (Seksyen Sarawak) Terhadap Hak Wanita dan Kanak-Kanak. Journal of Islamic, Social, Economics and Development (JISED), 6(39), 41-50.; http://www.jised.com/PDF/JISED-2021-39-09-05.pdf
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Zulzaidi Mahmod, Prof. Dato` Dr. Ahmad Hidayat Buang
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The copyright of this article will be vested to author(s) and granted the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license, unless otherwise stated.
