Kedudukan Lafaz Cerai Ta’liq Lisan Menurut Perspektif Fiqh Dan Undang-Undang Keluarga Islam Di Malaysia

Authors

  • Liana binti Ab Latif Universiti Teknologi MARA (UiTM)
  • Rafeah binti Saidon Universiti Teknologi MARA (UiTM)

DOI:

https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol26no2.413

Keywords:

Lafaz Cerai, Ta’liq lisan, Fiqh, Undang-Undang Keluarga Islam

Abstract

Perceraian merupakan suatu fenomena yang berlaku dalam pelbagai medium apabila tiada persefahaman dan tolak ansur antara suami dan isteri termasuk juga cerai ta’liq lisan. Secara dasarnya, konteks cerai ta’liq di Malaysia terbahagi kepada dua iaitu ta’liq rasmi dan ta’liq tidak rasmi (lisan). Cerai ta’liq lisan adalah lafaz cerai selain daripada isi kandungan surat ta’liq. Permasalahan kajian ini menunjukkan cerai ta’liq lisan ini menyumbang kepada peningkatan jumlah kes-kes tertangguh yang dibicarakan di Mahkamah Syariah Malaysia dan ini memberi implikasi kepada pihak-pihak terlibat terutamanya isteri. Justeru kajian terperinci berkaitan konsep dan kedudukan perceraian ini perlu dilakukan agar perceraian ini diambil berat oleh semua pihak. Objektif kajian ini adalah untuk menganalisa kedudukan lafaz cerai ta’liq lisan menurut perspektif fiqh dan undang-undang keluarga Islam di Malaysia. Metodologi yang diaplikasikan dalam kajian ini adalah reka bentuk kualitatif. Pengkaji turut menjadikan sumber perpustakaan sebagai rujukan kajian seperti buku-buku fiqh, buku manual undang-undang, enakmen, statut, tesis, disertasi, artikel, kertas kerja, jurnal hukum, fail kes dan juga statistik kes daripada Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia. Dapatan kajian mendapati lafaz cerai ta’liq lisan adalah suatu lafaz cerai bersyarat berlandaskan syarak dari sudut fiqh manakala dari sudut enakmen ia dianggap sebagai ta’liq tidak rasmi di bawah lafaz cerai luar mahkamah. Persamaan kedua-duanya adalah isteri jatuh cerai ta’liq apabila lafaz ta’liq tersebut mencapai ta’liq yang sempurna iaitu ia benar-benar berlaku menurut syarak. Rumusan kajian ini adalah suami perlu lebih berwaspada dan teliti terhadap lafaz ta’liq lisan kerana ia adalah suatu perjanjian yang membawa kepada perceraian. Apabila ia difailkan maka perlu melalui proses perundangan yang ditetapkan bagi menyelesaikan kes tersebut.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Buku

‘Ala al-Din al-Samarqandi. (1984) Tuhfah al-Fuqaha. Beirut: Dar al-kutub al-‘Alamiyyah, juz 2, cetakan 1, Ms 196.

Abu Husayn, Ibn Abi Khayr, Y. (2000). al- Bayan fi Madhhab al-Imam al- Shafiʻe. Jeddah: Dar al-Minhaj.

Al-Bahuti, Ibn Idris, M. (t.t). Kashfu al-Qinaʻ. Beirut: Dar al-Kutub al-ʻIlmiyyah,

Al-Baihaqi, Abu Bakar (2003). Sunan Kubra Al-Baihaqi, Beirut: Dar al-Kutub al-ʻIlmiyyah, Ms 583.

Al-Bukhari. ( t.t). Sahih al-Bukhari. Beirut: Dar Tuq al-Najah, Ms 103.

Al-Eik, K. (1993). Ensiklopedia Fiqh Maliki. Damsyiq: Dar al-Hikmah, juz 4, cetakan 1, Ms 255.

Al-Ghazzali (1997). Al-Wasit fi al-Mazhab, juz 5, Syari’ Azhar: Dar Al-Salam.

Al-Imraniy, Y. Al-Bayan fi Mazhab al-Syafie, Dar al-Minhaj, juz 10, Ms 135.

Al-Kasani. Bada’iʻ al-Sana’iʻ fi Tartib al- Shara’iʻ. Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmiyyah.

Al-Khin, M., al-Bughā, Muṣṭafā & Al-Sharbijī, ‘Alī (2011). al-Fiqh al- Manhajī ‘alā Madhhab al-Imām al-Shāfi‘ī. Damsyiq: Dār al- Qalam, vol. 3.

Al-Majajiy, M. (2010). Al-Muhazzab min Al-Faqih al-Maliki wa Adillatuhu. Jazair: Dar al-Wa’ie li al-Nasyar wa al-Tawzi’, juz 2, cetakan 1, Ms 77.

Al-Maliki, M. I. A. Manh al-Jalil ʻala Sharh Mukhtasar Khalil. Beirut: Dar al-Fikr.

Al-Maqdisiy, A. (1994). Al-Kafi fi Fiqh al-Imam Ahmad bin Hanbal. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiah, juz 3, cetakan 1, Ms 126.

Al-Maqdisiy, B. A. (2003). Al-Uddah Syarh al-Umdah. Kaherah: Dar al-Hadith, Ms 449.

Al-Muqaddisiy. Al-Iqna’ fi fiqh ahmad bin Hanbal. Beirut: Dar Al-Ma’arif, juz 4, Ms 29

Al-Muti’ie, Muhammad Najib. Al-Majmu’ Syarh al-Muhazzab. Jeddah: Maktabah al-Irsyad, juz 18, Ms 296

Al-Muwasiliy, A. (2009). Ikhtiar li Ta’lil al-Mukhtar. Beirut: Dar al-Risalah al-‘Aalamiyyah, juz 3, cetakan 1, Ms 182.

Al-Nawawi ,Yahya Ibn Sharaf. (t.t). al-Majmu’ Sharh al-Muhadhab. Beirut: Dar al-Fikr.

Al-Qalyubi, A. S. & Al-Barlisi, A.ʻU (1995). Hashiyata Qalyubi wa ʻUmayrah. Beirut: Dar al-Fikr.

Al-Qurāfī, Shihāb al-Dīn Aḥmad bin Idrīs (1994). al-Dhakhīrah. Beirut: Dār al- Gharb al-Islāmī, vol. 10.

Al-Qurtubiy (2006). Al-Jami’ Liahkam Al-Qur’an. Disunting Oleh Abdullah Bin Abdul Mohsin At-Turkiy, Lubnan: Muassasah Risalah, Cetakan 1.

Al-Sanʻani ,ʻAbd al-Razzaq Ibn Humam al-Humayri al-Yamani. al- Musannaf . Beirut.

Al-Sharbīnī, Shams al-Dīn Muḥammad bin al-Khaṭīb (1997). Mughnī al-Muḥtāj IlāMa‘rifah Ma‘ānī Alfāẓ al-Minhāj. Beirut: Dār al-Ma‘rifah, vol. 4.

Al-Syafi’e (2001). al-Umm. Manṣūrah: Dār al- Wafā li al-Ṭabā‘ah wa al-Nashr wa al-Tawzī‘, vol. 7.

Al-Syairaziy, Abu Ishak (1996). Al-Muhazzab fi Fiqh Al-Syafie. juz 4, Ms 319

Al-Syarbiniy, S. a. D. (2004). Al-Iqna’ fi Alfaz Abi Syuja’. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiah, juz 2, cetakan 3, Ms 300.

Al-Zuḥaylī, M. (2011). al-Mu‘tamad fī al-Fiqh al-Shāfi‘ī. Damsyiq: Dār al-Qalam, vol. 5.

Al-Zuhaylī, W. (1985). al-Fiqh al-Islāmī wa Adillatuh. Damsyiq: Dār al-Fikr li al-Ṭabā‘ah wa al-Nashr wa al-Tawzī‘, vol. 6.

ʻAud, ʻA. R. M. Kitab al-Fiqh ʻala Madhahib al-Arbaʻah. Mansurah: Maktabah al-Iman.

Badran, A. B. (1967). Fiqh al- Muqaran li Ahwal al –Shakhsiyyah. Beirut: Dar Nahdah al-ʻArabiyyah.

Din, H. (1990) Ta'liq Talaq. Bangi : Universiti Kebangsaan Malaysia.

Ibn ʻAbidin, M. A. (1992). Rad al-Mukhtar ʻala al-Dur al- Mukhtar. Beirut: Dar al-Fikr.

Ibn Farḥūn. (2003). Tabṣirah al- Ḥukkām fī Usūl al-‘Aqḍiyyah wa Manāhij al-Aḥkām, vol. 1. Riyad: Dār ‘Ālam al-Kutub.

Ibn Hajjaj, M. (t.t).Sahih Muslim. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-ʻArabi.

Ibn Kathir, I (2000). Tafsir al-Qur’an al-‘Azim. Beirut: Dar Ibn Hazm, Jilid 4 & 6.

Ibn Majah. (t.t). Sunan Ibn Majah. Kaherah: Dar Ihya’ al-Kutub al-ʻArabi.

Ibn Manzur, M. I. M. (1995). Lisan al-‘Arab. Beirut: Dar al-Sodir, Jilid 2.

Ibn Muflih al-Hanbaliy (1997). Al-Mubdi’ Syarh al-Muqni’. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiah, juz 6, cetakan 1, Ms 356

Ibn Qudāmah. (2004). al-Mughnī. Lubnan: Bayt al-Afkār al- Dawliyyah.

Ibn Raslan, (2016). Syarh Sunan Abi Daud. Fayoum: Dar al-Falah, juz 14, cetakan 1, ms 655.

Ibn Taymiyyah. (1987) al-Fatawa al- Kubra . Beirut: Dar al-Kutub al-ʻIlmiyyah.

Ibnu Ahmad. (1996). Misykah al-Misbah Fi Syarhil Icddah wal Silah fi Ahkam al-Nikah. Beirut: Dar Ibn Hazm.

Ismail, S. (2003). Pembubaran Perkahwinan Mengikut Fiqh dan Undang-Undang Keluarga Islam, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia. Laporan Syariah (Kes-Kes Terpilih), Malaysian Current Law Jurnal, Ampang: The Malaysian Current Law Journal, 2004 & 2005.

Kamaruddin, Z., & Abdullah, R. (2002). Kamus Istilah Undang-Undang Keluarga Islam. Zebra Editions.

Majjalah al-’Urduniyyah fi Dirasat al-Islamiyyah 5(1), hlm. 47-59.

Nasohah, Z. (2002). Perceraian: Hak Wanita Islam. Utusan Publications.

Wizarah al-Awqaf wa al-Shu’un al–Islamiyyah. (1983). al-Mausuʻah al-Fiqhiyyah. Kuwait.

Zaydān, ‘A. K. (1983). al-Mufassal fi Ahkam al-Mar’ah. Beirut: Muassasah al-Risalah.

Zin, N. M. et al., (2007). Perceraian dalam Undang–Undang Keluarga Islam dalam Undang- Undang Keluarga Islam, ed. Najibah Mohd Zin. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, jilid 14, cetakan 1.

Zuqayli, ‘A. (2009). al-Talaq al-Mu‘llaq: Mafhumuh wa ’Atharuh fi al-Fiqh Islami.

Tesis

Aznan, M.A. Ta’liq Tambahan Dalam Akad Pernikahan: Kajian di Ipoh Perak, disertasi sarjana, Jabatan Syariah dan Undang-Undang, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya, 2014.

Jurnal

Buang, S. (1990). Digantung Tak Bertali, Disalai Tak Berapi: Satu Analisa Perlaksanaan Hukum Cerai Ta’liq di Malaysia, Malayan Law Jurnal. Kuala Lumpur: Legal News Services, Hlm. 270-281.

Din, H. (1977). Persoalan taklik talak: suatu analisis tentang wajar tidaknya taklik talak terus diamalkan di Malaysia, Jurnal Islamiyat, (1), 23-40.

Latif, L. A. (2020). Teori Masalih Mursalah Berdasarkan Pandangan Imam al-Syatibiy dan al-Ghazzali Terhadap Pengabaian Hak-Hak Wanita Dalam Isu Lafaz Cerai Taklik Lisan. National Seminar On Contemporary Fiqh. Universiti Islam Antarabangsa Malaysia. Gombak. 9 Disember 2020.

Latif, L. A. (2021).Konsep Lafaz Cerai Ta’liq : Suatu Kajian Perbandingan Menurut Perspektif Hadith Dan Mazhab Fiqh. International Conference and Muktamar On Prophetic Sunnah. 28 dan 29 Januari 2021. Gambang.

Lembut, I. (2006). Kaedah Ta‘liq Talak Di Mahkamah Syariah. Jurnal Hukum, Jilid 21 Edisi (2). Hlm. 147-157.

Mutalib, L. A. (1999). Satu Tinjauan Terhadap Perceraian Taklik Dan Implikasinya Terhadap Pembubaran Sesebuah Keluarga, Seminar Hukum Islam Semasa Peringat Kebangsaan Kali Ke-II, 23-24 Jun,.

Nawi, N. F. Ta'liq Agreement: A Proposal For Reformation. Wahana Akademik. 2003: Jilid 2. Edisi (1). Kedah: Universiti Teknologi Mara. Hlm. 85-96.

Romli, A. B., & Ahmad, C. M. Pembuktian Cerai Taklik Di Mahkamah Syariah, 2015. Hlm. 33-38.

Published

2021-10-15

How to Cite

Liana binti Ab Latif, & Rafeah binti Saidon. (2021). Kedudukan Lafaz Cerai Ta’liq Lisan Menurut Perspektif Fiqh Dan Undang-Undang Keluarga Islam Di Malaysia. Journal of Fatwa Management and Research, 26(2), 267–279. https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol26no2.413