Penerimaan dan Penyelarasan Fatwa Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia oleh Negeri-Negeri

Authors

  • Mohd Nasran Mohamad Profesor
  • Zulfaqar Mamat

DOI:

https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol4no1.93

Abstract

The question of acceptance by the states for fatwa issued by the Discourse Of The National Council of Fatwa Committee Pertaining Islamic Religious Affairs (MJFK) is often raised in the press. Fatwa difference between the two bodies are often hotly discussed issue. The goal of this study was to examine the views of those who directly involved in the discussions and production process at the MJFK level or at the state level about the acceptance and coordination of MJFK fatwa by the states. This study is qualitative study used face to face interviews and the method of this interviews is semi-structured interview. Eleven participants in the study (PK) samples who are chosen as purposive sampling from the members of the MJFK and Mufti Department of the States. The study found that fatwa issued by MJFK are referred   by the states, mostly are accepted but there are some issues that are not accepted due to the power of the state to accept or reject the fatwa of MJFK according to its priority. In addition, there are also differences due to ijtihad factors among the members, the differences in the existing policies in the state and administrative problems in the Mufti Department of the States. Several efforts have been drafted by the Department of Islamic Development Malaysia (JAKIM) as the secretariat of MJFK and Mufti Department of the States to improve the coordination about fatwa as well as to improve the management system, increase the numbers of meetings, upgrade the officers knowledge and skills and broaden understanding of fatwa among the members and society.

Keywords: Fatwa, standardisation of fatwa, ijtihad, MJFK

Abstrak

Persoalan mengenai penerimaan negeri-negeri terhadap fatwa yang dikeluarkan Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia (MJFK) seringkali ditimbulkan dalam akhbar. Aspek perbezaan fatwa antara keduanya seringkali menjadi isu yang hangat dibincangkan. Matlamat kajian ini ialah untuk meneliti pandangan mereka-mereka yang terlibat secara langsung dalam proses perbincangan dan penghasilan fatwa di peringkat MJFK maupun di peringkat negeri mengenai penerimaan dan penyelarasan fatwa MJFK oleh negeri-negeri. Ia dijalankan secara kualitatif melibatkan kaedah temubual separa berstruktur (semi structured interviews) terhadap sebelas peserta kajian (PK) yang telah dipilih secara sampel bertujuan (purposive sampling) dari kalangan ahli-ahli MJFK dan Jabatan Mufti Negeri-Negeri. Hasil kajian mendapati rujukan terhadap fatwa MJFK sememangnya dibuat oleh negeri-negeri, kebanyakannya diterima tetapi terdapat sesetengah isu yang tidak diterima disebabkan kuasa yang ada pada negeri untuk menerima atau menolak fatwa MJFK mengikut keperluannya. Selain itu, berlaku juga perbezaan disebabkan faktor ijtihad di kalangan ahli-ahli, perbezaan dalam dasar sedia ada di negeri dan masalah pentadbiran fatwa di negeri-negeri. Beberapa usaha telah dirangka oleh Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) selaku urusetia MJFK bersama Jabatan Mufti untuk meningkatkan penyelarasan fatwa seperti menambahbaik sistem pengurusan fatwa, memperbanyakkan mesyuarat penyelarasan, meningkatkan pengetahuan dan kemahiran pegawai-pegawai fatwa serta meluaskan kefahaman fatwa kepada ahli-ahli muzakarah dan masyarakat.

Kata Kunci: Fatwa, penyelarasan fatwa, ijtihad, MJFK

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

Mohd Nasran Mohamad, Profesor

Fakulti Pengajian Islam, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)

Zulfaqar Mamat

Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)

References

Bibliografi

Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Perlis) 2006, Bahagian III, Seksyen 54 (1).
Enakmen Mufti Dan Fatwa (Kedah Darul Aman) 2008, Bahagian III, Seksyen 26 (1), (2) dan (3).
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Perak) 2004, Bahagian III, Seksyen 43 (1), (2) dan (3).
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Selangor) 2003, Bahagian III, Seksyen 54 (1), (2) dan (3).
Idris Awang. 2011. Kaedah Penyelidikan Suatu Sorotan, Petaling Jaya: Intel Multimedia and Publication.
Ismail bin Yahya. 2007. Laporan Kursus Pengurusan Fatwa Di Dar Al- Ifta’, Mesir. Dewan Shura, JAKIM. Putrajaya.
Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Dalam: http:// www.e-fatwa.gov.my/jawatankuasa-fatwa-majlis-kebangsaan- bagi-hal-ehwal-ugama-islam-malaysia ( Akses 16 Ogos 2011).
Minit Mesyuarat MJFK, JAKIM kali ke 66. 2004. 25 November. Dewan Syura, JAKIM, Putrajaya. Minit Mesyuarat Jawatankuasa Syariah Negeri Perlis Bil.2/ 2005. 14 Februari. Dewan Syura 1. Jabatan Hal Ehwal Ugama Islam Perlis.
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Fatwa Negeri Selangor Bil 2. 2011. 12 April. Bilik Mesyuarat Dato’ Haji Yusuf, Jabatan Mufti Selangor. Minit Mesyuarat MJFK, JAKIM kali ke 79. 2007. 6-8 September. Sheraton Labuan, Labuan, Sabah.
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Fatwa Pulau Pinang Bil.4/2006. 30 November. Hotel Seri Malaysia, Pulau Pinang.
Minit Mesyuarat Jawatankuasa Fatwa Negeri Perak kali ke 186. 2011. 24-26 Januari. Best Western Marina Island Resort, Lumut, Perak.
Minit Mesyuarat MJFK, JAKIM kali ke 94. 2011. 20-22 April. Pan Pacific, KLIA, Sepang.
Othman Lebar. 2007. Penyelidikan Kualitatif Pengenalan Kepada Teori Dan Metod. Cet. Ke 2. Tanjung Malim, Perak: Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Pekeliling Kemajuan Perkhidmatan Awam Bil 2/1996, Garis Panduan Bagi Melaksanakan MS ISO 9000 Dalam Perkhidmatan Awam.
Program Latihan Institut Latihan Islam Malaysia. 2012. Bandar Baru Bangi, Selangor: ILIM.
Al-Qaradawi, Yusoff al-Qaradawi. 1996. Fatwa: Antara Ketelitian Dan Kecerobohan. (Terj. Ahmad Nuryadi Asmawi). Selangor: Thinkers Library Sdn. Bhd.
Wan Mohamad bin Sheikh Abdul Aziz. 2011. Pelan Penyelarasan Perundangan Islam Di Malaysia. Peranan Cabaran JAKIM. Dalam: http://www.islam.gov.my/sites/default/files/bahagian/ bpict/pelan_penyelarasan_undang2 ikim_6_april_2011.pdf (Akses 17 Oktober 2012).

Published

2018-10-09

How to Cite

Mohamad, M. N., & Mamat, Z. (2018). Penerimaan dan Penyelarasan Fatwa Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia oleh Negeri-Negeri. Journal of Fatwa Management and Research, 4(1), 33–66. https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol4no1.93

Issue

Section

Articles